Bu verileri incelediğimizde internetin hayatımızda ne ölçüde var olduğunu görmemek elde değil, değil mi?

Teknolojinin gelişmesiyle birlikte bilgisayar, tablet, elimizden düşürmediğimiz telefonlarla artık her şeye kolayca ulaşabiliyoruz, istediğimiz bir bilgiyi saniyeler içinde Googlelatarak bulabiliyoruz, istediğimiz yemeği evimize kadar sipariş edebiliyoruz, çevrimiçi market alışverişimizi yapabiliyoruz, işlerimizi, eğitimimizi internet yoluyla evimizden yapabiliyoruz. Teknoloji gelişince yaşam biçimimiz, alışveriş ve satın alma alışkanlıklarımız da değişti. Özellikle 2020 yılında pandemi sürecinde çevrimiçi olma oranı ve çevrimiçi alışveriş oranı daha da arttı.

Her şeyin çevrimiçi olmaya başladığı bir dünyada pazarlamanın sadece geleneksel yöntemlerle devam etmesi beklenemezdi değil mi? Dijital dünyada yapılan pazarlama çalışmalarına dijital pazarlama, çevrimiçi pazarlama, internet pazarlaması gibi bir çok isim verilmektedir.

Peki Dijital Pazarlama Nedir ?
Dijital pazarlama, bir işletmenin, markanın, kar amacı gütmeyen kuruluşların, kişilerin vb. dijital ortamdaki pazarlama sürecidir. Elektronik cihaz veya internet kullanarak yapılan tüm pazarlama faaliyetlerini kapsamaktadır. Dijital pazarlama sürecinde markalar müşterilerine ulaşmak, ürün ve hizmetlerini tanıtmak veya satmak için birçok yöntem kullanır; sosyal medya, e-mail pazarlaması, arama motoru pazarlaması (SEM) gibi.

Dijital pazarlama hem işletmelere hem de potansiyel müşterilere birçok avantaj sağlamaktadır. Örneğin; dijital pazarlama sayesinde İstanbul’da bulunan bir butik dijital pazarlama yöntemleriyle sadece İstanbul değil, Türkiye’nin her yerindeki hedef kitlesine ulaşarak satış yapabilme imkanı elde etmektedir. Google Ads’te ya da Facebook, Instagram’da vb. platformlarda saniyeler içinde istediğiniz bütçeyle reklam verebilirsiniz, isterseniz reklamı saniyeler içinde durdurabilirsiniz. Hedef kitlenizi oluşturabilir ve direkt hedefe yönelik reklam kampanyası hazırlayabilirsiniz. Müşterilerse ihtiyaç duydukları ürün ve hizmetlere hızlıca ulaşabilirler.

Dijital dünyada etkileyici pazarlama giderek etkinliğini arttırınca etkileyici olan kişiler (influencerlar) takipçi sayısına göre beş katmana ayrıldılar. Bunlar; ‘Mega, Makro, Mid Tier (Orta Katman), Mikro ve Nano’.

Instagram, Youtube veya Facebook’a girdiğimizde farklı ürün ve hizmetler için çok sayıda tanıtım görüyoruz. Bir markanın tek başına yüksek bir etki yaratması ve güven duygusunu oluşturması oldukça zor. Bu nedenle “influencer” ile yapılan doğru iş birlikleri ürünün ya da hizmetin satın alma oranını pozitif yönde etkiliyor. Sosyal medyada uzun süredir takip ettiğimiz, güvendiğimiz etkileyicilerin eğlenceli ve yaratıcı içeriklerle sundukları öneriler markaya karşı bakış açımızı değiştirip satın alma kararımızı oluşturuyor. “Influencer” tanıtımları sayesinde aklımızda olmayan, bilmediğimiz bir yer için rahatlıkla seyahat planı yapabiliyoruz ya da ilk defa gördüğümüz markanın ürününü sipariş verebiliyoruz. Kaydırarak ulaştığımız ürünleri çevrimiçi ortamda saniyeler içinde karar verip satın alma işlemimizi tamamlayabiliyoruz.

Başarılı Bir Etkileyici Pazarlama (Influencer Marketing) Kampanyası
Başarılı bir kampanya veya tanıtım için doğru bir isim ile iş birliği çok kritik! Marka ile “influencer” uyumu oldukça önemli. İçeriklerin samimi olması ve kişiye güven duygusunun aktarılması ise bu iş birliğini başarılı kılan diğer etkenler. “Influencer’lar” ile uzun soluklu ilişki kurmak markanın etkisini yükseltirken doğal içeriklerin üretilmesini sağlayacaktır. Paylaşım içeriğinin etki yaratan kişinin kararına bırakılması da takipçileri ile arasındaki samimiyeti koruyacaktır. Kampanya ya da tanıtımın ardından etki getirisinin hesaplanması da doğru bir iş birliği olup olmadığının göstergesi olabilir. Şirketler bu alana yaptıkları pazarlama yatırımlarının geri dönüşünün başarılı olduğunu gördükleri için önümüzdeki dönemlerde de şirketlerin “influencer” hesaplara daha çok bütçe ayıracağı gerçeği ortada!

Dijital pazarlama nedir yazımızda sizlere şöyle bir soru yöneltmiştim “Teknolojinin gelişmesiyle birlikte her şeyin çevrimiçi olmaya başladığı bir dünyada pazarlamanın sadece geleneksel yöntemlerle devam etmesi beklenemezdi değil mi?” Tabiki dijitalde de var olmak markalar için önemli olmaya başladı.

Elimizdeki küçücük telefonlarla istediğimiz her ürüne, hizmete ve bilgiye saniyeler içinde ulaşabiliyoruz.

Aşağıdaki görselde we are social’ın 2020 verileri bulunmakta, gördüğünüz üzere Türkiye’de nüfusun büyük çoğunluğu mobil telefon ve internet kullanıcısı, 54 milyon kişi aktif olarak sosyal medya kullanıcısı. 84 milyonluk bir nüfusun büyük çoğunluğu online dünyada da aktif olarak bulunmakta bu nedenle internette var olmak ve bu kullanıcılar içindeki hedef kitleye ulaşmak çok önemli.

Dijital dünyada yapılan pazarlama çalışmalarına dijital pazarlama, çevrimiçi pazarlama, internet pazarlaması gibi bir çok isim verilmektedir gelin dijital pazarlama vs geleneksel pazarlamaya göz atalım.

1.Yöntemler
Dijital pazarlama elektronik cihaz veya internet kullanarak yapılan tüm pazarlama faaliyetlerini kapsamaktadır. Dijital pazarlama sürecinde markalar müşterilerine ulaşmak, ürün ve hizmetlerini tanıtmak veya satmak için sosyal medya, e-mail pazarlaması, arama motoru pazarlaması (SEM), etkileyici pazarlama gibi birçok yöntem kullanırlar. Geleneksel pazarlamada ise markalar müşterilerine TV, radyo ve gazete reklamları, bilboardlar vs gibi yollarla ulaşırlar.

2. Hedef Kitle Seçimi
   Dijital pazarlama yaparken hedef kitlenizi seçme imkanına sahipsiniz. Hedef kitlenizin yaş aralığı, cinsiyeti, milliyeti, yaşadığı yer, eğitim durumu, medeni durumu, konuştuğu dil gibi birçok seçeneği belirleyerek kendi hedef kitlenizi oluşturabilir ve direk kitlenize ulaşma imkanı elde edebilirsiniz. Geleneksel pazarlamada bu çok mümkün değil. Tv, gazete, radyo gibi yayın organlarına verdiğiniz reklamlarda geniş bir kitleye ulaşıyorsunuz ve belki de ulaştığınız çoğu kişi sizin hedef kitleniz dahi değil bunu bilemiyorsunuz.

Etkileyici pazarlama ile sosyal medyanın gücünü hayatımızın her alanında hissetmeye başladık. Özellikle pandemi ile birlikte sosyal medyada daha fazla vakit geçirir, influencerlardan daha çok etkilenir hale geldik. Markalar bilinirliğini arttırmak için influencerlar ile daha çok işbirliği yapmaya başladılar. Böylelikle etkileyici pazarlama hız kazandı. Etkileyici pazarlama sosyal etkiye sahip olan ve sosyal medyada bilinen kişilerin onaylarını veya ürün yerleşimlerini içeren bir sosyal medya pazarlaması türüdür. Her influencerdan aynı oranda etkilenmiyoruz desek yanlış olmaz. Etkileyici pazarlamanın katmanları birden fazladır ve her birinin etki oranları da birbirinden farklıdır. Bu katmanlar; Nano, Mikro, Mid Tier, Makro ve Mega’dır.

Nano Influencer
Katmanın en küçüğü olan ve 1K ve 10K arasında Instagram takipçisine sahip hesaplardır. Nano Influencer katmanı en altta yer almasına rağmen takipçilerinin onlara karşı güveni yüksektir. Bunun nedeni ise hesap sahiplerinin tavsiyeleri, yüksek takipçili hesaplara göre takipçilere daha içten gelmesidir. Nano influencerları arkadaş grubunuzdaki bir arkadaşınız olarak görebilirsiniz. Bu nedenle etki güçleri daha yüksek ve samimi iletişime sahiplerdir.

Mikro Influencer
Mikro Influencer ise Instagram’da 10K ile 50K arasında takipçisi olan kişilerdir. Bu kişiler genelde alanlarında uzmanlar ve erişilmesi daha kolay hesaplardır. Takipçileri ile devamlı etkileşim halindedirler. Aynı zamanda bu katmandaki kişiler, nano influencerlara göre takipçilerine daha çok güven vermektedirler. Takipçiler, kişinin ürünü gerçekten sevdiği için tanıtımını yaptığını düşünmektedirler. Kısacası takipçiler “o şu ürünü önerdiyse kesin iyidir” algısına sahiptir. Aynı zamanda bu katmandaki influencerlar işbirliği içinde oldukları markaların savunucusu haline gelmektedir. 10K üstü takipçiye sahip oldukları için de Instagram’da bulunan “swipe up” özelliğini kullanıp storyler üzerinden link verebiliyorlar.

Mid Tier
Üçüncü ve tam ortada bulunan Mid Tier, Instagram’da 50K-500K takipçiye sahip olan hesaplardır. Bu hesaplar ile işbirliği yapan markalar, kişinin özel hayatına göre de sponsorluk vermekte ve yüksek yatırım dönüşü almaktadırlar. Örneğin seyahat etmeyi seven bir influencer ile o konuda bir işbirliği yapılmakta ya da eğitim setlerini hakkında tanıtıcı bir içerik üretilmesi için küçük çocuğu olan bir influencerla iletişime geçilmektedir. Bu seviye ile birlikte popülerliğin başladığını söyleyebiliriz. Bu nedenle de bazı işbirlik çalışmaları takipçiler tarafından reklam olarak algılanabilir ve inandırıcılığını yitirebilir.

Macro Influencer
Macro Influencerlar, Instagram’da 500K ile 1M takipçiye sahip ve büyük kitlelere hitap eden kişilerdir. Genelde ünlü ve global markalar ile işbirliği içindedirler. Aynı anda birçok farklı içeriğe odaklanır ve marka işbirliklerinin sayısı oldukça fazladır. Daha geniş kitlelere hitap ettikleri için markalar açısından da yüksek bütçelidir. Takipçi sayıları mikro influencerların üstünde olmasına rağmen tanıtımını yaptığı ürün satış oranı mikro influencerlar ile yakındır. Bu durum takipçilerin, işbirliğinin sadece reklam amaçlı olduğunu düşündüklerini göstermektedir.

Mega Influencer
Son ve en büyük katmana sahip olan katman ise Mega Influencerlardır. Bu katmanda 1M ve üstü takipçi sayısına sahip hesaplar bulunmaktadır. Bu kişiler magazinsel boyuta da sahip olup birçok kişinin de gündemindedirler. Hesap sahipleri aktris, aktör, şarkıcı, sporcu, sanatçı ve fenomenler vb. kişilerdir. Bu kişiler genelde çok büyük markalar ile çalışır ve markaların ürün ya da hizmetlerini dünya çapında duyurulmasını sağlarlar. Mega influencerların tanıttığı bir üründen sosyal medya kullanan veya televizyon izleyen herkesin haberi olur. Markalar bu kişiler ile çalışmak için çok büyük bütçeler ayırmaktadırlar. Bununla birlikte, markalar mega influencerlar ile işbirliği yaptıktan sonra markaların etkileşim oranlarında gözle görülür bir artış meydana gelecektir.

Peki, siz en çok hangi katmandaki influencerlardan etkileniyor ve hangi katmandaki influencerları başarılı buluyorsunuz?

Birçok sektör ve departman için ayrı ayrı KPI’lar tanımlanabilir.
Bunun nedeni ise her departmanın kendine göre dinamikleri ve buna bağlı olarak hedefleri vardır. Örneğin, finansal performansla, pazarlama, operasyonel, müşteri, çalışan performansı, çevresel ve sosyal sürdürülebilirlik gibi farklı KPI grupları olabilir. Özellikle dijital pazarlamada KPI belirlemek ve analiz etmek çok önemlidir. Her birinden örnek verecek olursam;

1. Finansal Performansla İlgili KPI’lar
   Net Kar (Net Profit)
   Net Kar Marjı (Net Profit Margin)
   Brüt Kar Marjı (Gross Profit Margin)
   Faaliyet Kar Marjı (Operating Profit Margin)
   Ekonomik Katma Değer (Economic Value Added (EVA))
   Yatırımın Getirisi (Return on Investment (ROI))
   Varlık Getirisi (Return on Assets (ROA))
   Özvarlık Getirisi (Return on Equity (ROE))
2. Müşteri ile ilgili KPI’lar
   Müşteri Koruma Oranı (Customer Retention Rate)
   Müsteri Memnuniyeti Endeksi (Customer Satisfaction Index)
   Müşteri Karlılığı Skoru (Customer Profitability Score)
   Müsteri Yaşam Süresi Değeri (Customer Lifetime Value)
   Müşteri Kaybı Oranı (Customer Turnover Rate)
   Müşteri Bağlılığı (Customer Engagement) gibi.
3. Pazarlama Performansı ile İlgili KPI’lar
   Pazar Gelişme Oranı (Market Growth Rate)
   Pazar Payı (Market Share)
   Marka Değeri/Özü (Brand Equity)
   Müşteri Yaratma Maliyeti (Cost per Lead)
   Dönüşüm Oranı (Conversion Rate)
   Ortalama Tıklama Başına Maliyet (Average Cost Per Click)
   Sayfada Geçirilen Ortalama Süre (Average Time On Page)
   Web Sitesi Trafiği (Website Traffic) gibi.
4. Operasyonel Performans Ölçümünde Kullanılan KPI’lar
   6 Sigma Seviyesi (Six Sigma Level)
   Proje Takvimi Çeşitliliği (Project Schedule Variance (PSV))
   Sipariş Döngü Zamanı (Order Fulfilment Cycle Time)
   Kalite Endeksi (Quality Index)
   Toplam Ekipman Verimliliği (Overall Equipment Effectiveness (OEE))
   Süreç/Makine Arıza Seviyesi (Process or Machine Downtime Level)
   İnovasyon Yatırım Getirisi (Return on Innovation Investment (ROI2)) gibi.
5. Çalışan Performansı ile İlgili KPI’lar
   Ortalama Çalışma Süresi (Average Employee Tenure)
   Eğitim Yatırımı Getirisi (Training Return on Investment)
   Çalışan Getirisi (Revenue Per Employee)
   Maaş Rekabet Oranı (Salary Competitiveness Ratio (SCR)
   İşe Devam Etmeme Faktörü (Absenteeism Bradford Factor)
   Çalışan Memnuniyeti Endeksi (Employee Satisfaction Index) gibi.
6. Çevresel ve Sosyal Sürdürülebilirlik KPI’ları
   Karbon Ayak izi (Carbon Footprint)
   Su Ayak izi (Water Footprint)
   Enerji Harcama Kapasitesi (Energy Consumption)
   Tedarik Zinciri Ölçümü (Supply Chain Miles)
   Atık Azaltma Oranı (Waste Reduction Rate)
   Atık Geri Dönüştürme Oranı (Waste Recycling Rate) gibi.

Google Analytics Nasıl Kurulur?
Google Analytics sayfasına giderek google hesabınızla oturum açın ve ücretsiz kurulum yapın butonuna tıklayın.
Web sitenizin hesap kurulumunu yapabilmek için hesap adınızı, web sitenizin URL’sini, sektör katagorisini ve raporlama saat dilimini bilgilerini doldurun.
Ve izleme kodunuzu alarak websitenizde kodları arasına ekleyin. Tüm sayfalarda ilgili kodun olduğundan emin olmalıyız yoksa kodun yer almadığı sayfalarda ölçümler yapılamaz. Eğer WordPress gibi siteleri kullanıyorsanız, UA ile başlayan izleme kimliğini alarak, site kontrol panelinizdeki ilgili alana eklemeniz de yeterlidir.

*Eklenen kod sayesinde, sitenize gelen her kullanıcı izlenir ve verileriniz oluşmaya başlar.
Google Analytics raporları boyutlardan (dimensions) ve metriklerden (metrics) oluşur.
Boyutlar verilere ilişkin özelliklerdir. Örneğin, Ülkeler boyutu oturumun açıldığı ülkeyi belirtir (Türkiye, İngiltere, Almanya vb). Website trafiği ile ilgili Analytics raporunda boyutlar, siteye trafiğin geldiği kanallardır (organic arama, sosyal medya vb. ) En yaygın boyutlar, ülke, şehir, tarayıcı, işletim sistemi ve dildir.

Metrikler nicel ölçümlerdir. Örneğin; oturum sayısı metriği toplam oturum sayısını göstermektedir. Sayfa/Oturum (Page / Sessions ) metriği oturum başına görüntülenen ortalama sayfa sayısını göstermektedir.

Yatırım Getirisi – ROI (Return on Investment)
Reklamlarınız için yaptığınız harcama ile karşılaştırıldığında o reklamlardan elde ettiğiniz kârın tutarıdır (Google, 2020). Hesaplamak için reklamlardan elde ettiğiniz gelirden toplam maliyeti çıkarırız. Çıkan sonucu ise toplam maliyete bölerek hesaplarız. ROI bir yatırımın size ne kadar getiri sağladığını ve yatırımın verimliliğini gösterir. Bu sonuçlar doğrultusunda yatırıma devam edip etmeyeceğinize karar vermenizi kolaylaştırır.

Dönüşüm Oranı – Conversion Rate
Sitenizi ziyaret eden ziyaretçilerin kaçının satın alma işlemini gerçekleştirdiği ya da üye olma, e-bülten kaydı, uygulama indirme, form doldurma ve yorum yapma gibi davranışlarını gösteren bir orandır.

Ortalama Tıklama Başına Maliyet – Average Cost Per Click
Reklamınıza yapılan bir tıklama için ücretlendirilen ortalama tutardır. Ortalama tıklama başına maliyet, tıklanmalarınızın toplam maliyetinin toplam tıklama sayısına bölünmesiyle hesaplarız (Google,2020).

Sayfada Geçirilen Ortalama Süre – Average Time On Page
Ziyaretçilerinizin web sitenizde geçirdiği ortalama zamanı gösterir. Web sitenizde geçirilen süre az ise ziyaretçinin gördüğü içeriğin aradığı içerik olmadığı ya da web sitenin hızının yavaş olması gibi çeşitli sonuçlara varılabilir.. Böyle olduğunda ise hemen çıkma oranınız artar. Sayfada geçirilen süre KPI’ını tek başına değerlendirmek doğru olmaz. İçeriğe, kampanya ve dönüşüm amacına uygun değerlendirilmelidir.

Web Sitesi Trafiği – Website Traffic
Web sitenin trafiğini analiz ederek kitlenize ne kadar ulaşabildiğinizi, ana sayfa, satış, blog ve diğer kategoride ki sayfaların ziyaretçi sayısını izlemek konusunda yardımcı olur. Bu sayede web sitenizin hangi bölümlerinin en yüksek dönüşüm oranına sahip olduğunu değerlendirip gerekli optimizasyonu gerçekleştirebilirsiniz.

Bu yazımızda sizlere en çok kullanılan KPI’lardan bahsettik. Önemli olan diğer dijital pazarlama KPI’ larını sizlerle paylaşmaya devam edeceğiz.

Referanslar

Varsayılan Google Analytics Kanalları şunlardır; Direct, Display, Affiliates, Paid Search, Paid Branded Search, Organic Search, Email, Social Media ve Referral.

Bu kanallara Google Analytics üzerinden Edinme – Tüm Trafik – Kanal sekmesinden ulaşabilirsiniz.

3. Affiliates
   Reklam ortaklığı aracılığıyla gelen trafik bu kanalda toplanmaktadır. Influencerlar aracılığı ile sosyal medya üzerinden; blog sitelerinden vs. gelebilir. Affiliates pazarlaması denilince akla ilk gelen marka Amazon. Pek çok blog yazarının veya sosyal medya kullanıcılarının Amazon’a doğrudan bağlantısı olan ürünler önerdiğini fark etmişsinizdir.

Aracı : affiliate

4. Paid Search
   Arama motorlarında sizinle alakalı anahtar kelimeleri hedefleyerek web sitesi trafiğini arttırabilirsiniz. Örneğin; mobilya satan bir dükkansanız anahtar kelimenizi koltuk takımları, yemek takımları vb belirleyerek reklamlar oluşturabilirsiniz. Anahtar kelimeye verdiğiniz reklam aracılığıyla size ulaşan trafik burada toplanmaktadır. Arama sonuçlarında yayınlanan PPC (Pay Per Click) kampanyalarından gelen trafiği gösterir.

Retro Pazarlama Nedir?
Öncelikle, retro pazarlama kavramından ilk defa Stephen Brown bahsetmiştir. Stephen Brown retro pazarlamayı “Bir önceki tarihsel döneme ait ürün veya hizmetin canlanması veya yeniden başlatılmasıdır.” şeklinde tanımlamıştır. Retro pazarlama tüketicilerin çocukluk-gençlik dönemlerinden, eski alışkanlıklarından, geçmişte etkilendikleri bir şarkı veya filmden, özetle tüketicilerin hayatlarında iz bırakan şeylerden yararlanır. Retro pazarlama uygulamaları, geçmiş ve güzel günlere atıfta bulunması nedeniyle tüketicinin kendisini markaya daha yakın hissetmesini sağlamaktadır. Bu nedenlerden ötürü, bir markanın tüketicisiyle bağ kurmasını sağlayan en güzel yöntemlerden biri olduğu söylenmektedir.

Tüketicisiyle güçlü bağlar kurmak isteyen markalar, retro pazarlama adı altında geçmişi hatırlatan lezzetler, ambalajlar, görseller, sesler ve reklamlardan faydalanabiliyorlar. Bununla birlikle markalar, geçmişte sevilen ürünlerini yeniden üretme kararı alabiliyorlar. Eskiden güzel olan ürünleri yeniden üretme repro, yeni ile eskiyi birleştirme retro, nostaljiden başlayarak geliştirilmiş yeni ürünler ise repro-retro -diğer adıyla neo-nostalji– kategorisi altındadır. Müzik gruplarının nostaljiden esinlenilmiş yeni albümleri repro-retro kategorisine örnek olarak verilebilir.

Retro Pazarlama Örnekleri
Volkswagen- Vosvos
Volkswagen’in sevimli ve günümüzde nostaljik araba olarak tanımlanan “vosvos”larını yeniden üretmesi retro pazarlama örneklerindendir.

Artırılmış Gerçeklik
Artırılmış gerçeklik (Augmented Reality), gerçek dünyadaki görüntülerin üzerine bilgisayar tarafından ses, görüntü ve grafikler aracılığıyla yeni bir görüntü yerleştirilmesidir. Günümüzde bu teknoloji pek çok farklı sektörde kullanıldığı gibi kozmetik sektöründe de markalara müşteri deneyimini geliştirme konusunda fayda sağlıyor. Örneğin, bu teknoloji sayesinde kozmetik firmasından almak istediğiniz ürünleri bilgisayar veya telefon kamerasını kullanarak kolaylıkla deneyimleyebiliyorsunuz.

Yakın zamanda PulpoAR ile iş birliği yapan Flormar sanal makyaj uygulamasını tanıttı. Flormar Sanal Makyaj uygulaması artırılmış gerçekliğe dayanan alt yapısı ile makyaj alışverişlerini daha güvenli ve keyifli hale getiriyor. Ürünlerin birbirinden farklı renklerini denemek için siteye girip “Sanal Makyaj” kısmına tıklayarak ürünleri uygulayabilirsiniz. Bununla birlikte; mağazadaki QR kodlarını telefonunuzla okutarak deneyebilir veya Flormar Türkiye Instagram hesabındaki filtreleri deneyerek satın alacağınız ürüne karar verebilirsiniz. Aynı zamanda dünyada bir ilk olarak tanıtılan sanal oje uygulamasını da deneyimleyebilirsiniz.